ژیومورفولوژی
زمین ایران(باستثنای بخشی از آذربایجان)، از جلگهها و دشتهای مرتفع و حوضههای بسته تشکیل شده. رشتهکوههایی از سنگهای متبلور هم این دشتها و جلگهها رو از یکدیگه مجزا کردهاند. مجموعاً همهی این عوارض توسط دو رشته کوه از سیستم چین خوردگیهای آلپی بنام رشته زاگرس(در غرب و جنوب) و رشته البرز(درشمال) محصور شدهاند.
مجموعاً چهارپنجم سطح ایران رو رشته چینخوردگیهای زاگرس و البرز فراگرفتهاند. دامنههای اونها به خارج از فلات ایران(از جمله فلات ارمنستان و دشتهای ترکمنستان و قراقوم و یا عراق)کشیده شده و یا در سواحل دریای خزر و خلیج فارس و دریای عمان جلگههایی میسازند که به تدریج پست میشوند.
قسمت مرکزی ایران از زمینهای مرتفع تشکیل شده که برخی بخشهای اون ساختمانهای درهم و مخلوط دارند. توی این بخشها بریدگیها و شکستهایی وجود داره که شنزارها و نمکزارهای بزرگ در بطن اونها تکوین یافته. اسم این شنزارها، دشت لوت و کویر نمکه.
حاشیهی فلات ایران، رشتهکوههایش مرتفعند و غالباً متجاوز از ۴۰۰۰متر ارتفاع دارند که بلند ترینشون در شمال و جنوبغربی قرار داره. اما بعضی از کوههای مرکزی ایران، بیشتر از ۳۰۰۰متر هم ارتفاع دارند.
رشته کوه البرز باقلهی ۵۶۷۸ متری دماوند بلندترین نقطهی فلات ایرانه که از برآمدگی ارمنستان در شمال غرب ایران بهسمت شرق کشیده شده و بخش کوهستانی شمال ایران رو شکل داده.
در جنوب و جنوب غربی رشتههایی بهموازات خلیج فارس بنام مکران و پشتکوه و زاگرس مستقر هست. در شمال غرب کشور هم رشته کوههای آذربایجان و کردستان با قلههای آتشفشانی ۴۸۲۱متری سبلان و ۳۷۲۲متری سهند و غیره واقع شدهاند که دریاچه(گودال آبی)ارومیه رو احاطه کردهاند.
شرق ایران هم تا حدی متعارضه و مترفعاتی بنام قائن و پلنگان از کوههای افغانستان منشعب شده و به جنوبشرق ایران نفوذ کرده و مرتفعات آتشفشانی مرزی رو بهوجود آورده که بخش شزقی این کرتفعات تا پاکستان امتداد داره. قلههای مخروطی آتشفشانی ۴۰۴۲متری تفتان و کوه ۳۸۴۹متری بزمان هم مشخصترین مرتفعات این منطقهاند.
طرحی از سیمای ناهمواریها و مورفولوژی ایران که مذکور افتاد نتیجه تأثیر عواملی بهشمار میآیند که میتوان این عوامل رو در رابطه با تکامل زمین ساختی و آب و هوای دروان چهارم خلاصه کرد.