برق گرفتگی وکمک های اولیه
مقدمه
انرژیالکتریکیبه دلیل مزایای زیادی که دارد هر روز به مصرف آن اضافه میگردد. درمقابل مزایای آن ، انرژی الکتریکی دارای خطراتی نیز می باشد، بخصوص در صنایع وآزمایشگاهها که با جریانها و ولتاژهای بالا سر و کار دارند، رعایت اصول و ایمنی وحفاظت افراد بایستی در اولویت و رأس امور باشد یا به عبارتی اول ایمنی بعد کار. خطرات برق بطور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:
- خطر آتش سوزی
- خطر برق گرفتگی
خطر برق گرفتگی
بطور کلی عبور جریان برق از بدن رابرق گرفتگییاشوک الکترییمیگویند. در صورتی که جریان برق از بدنعبور نماید، بدن عکس العمل شدید در مقابل آن از خود نشان میدهد که به آن شوکالکتریکی گویند. برای بوجود آمدن شوک باید مقدار جریان برق و شرایط فرد در قبول آنکافی باشد. اثرات این برق گرفتگی از احساس شوک شروع شده تا حالت سنکوپ یعنی بیهوشیکامل میتواند برسد. لذا برای برق گرفتگی دو مرحله میتوان تعریف نمود:
- آستانه احساس
- آستانه انقباض
عبور جریان کم آستانه احساس و گذشتن از حد معینجریان و عکس العمل عضلانی بدن ، آستانه انقباض را بسیار خواهد داشت. آستانه احساسبرای قسمتهای مختلف بدن متفاوت است. بطور مثال آستانه احساس زبان ۰٫۴۵mA و آستانهاحساس برای پوست بدن در حدود ۱mA که آستانه احساس پوست هر یک از اعضا متفاوت است. آستانه انقباض اعضا باهم یکی نیستند، در شدت جریان حدود ۹mA دستها به سختی تکانمیخورند، ولی ۹۹٫۵ درصد افراد سالم میتوانند سیم برق دار را رها کنند.
صدمات برق گرفتگی به انسان
سوختگی
سوختگی ناشی از برق گرفتگی به مدت وفشار الکتریکیدارد. بطور کلی اگر الکتریستهوارد بدن شود سوختگی بدن را سبب شده در ضمن اینکه موجب سایر عوارض نیز میشود. سوختگی در اثر برق مشخصات مخصوصی دارد، که با بقیه شوختگیها تفاوت دارد. گاهیسوختگی به قدری عمیق است که از عضلات گذشته و به استخوان و مفاصل میرسد. دراینحالت کنارههای محل سوختگی سفید ، بی خون ، خشک و بدون تورم است. در بعضی مواردسوختگی در اثر جرقه و حرارت ناشی از برق میباشد و گاهی سوختگی بدون تماس پوست بامنبع برق بوجود میآید که سطح وسیعتری را در بر میگیرد.
در اثر عبور جریانبرق زیاد در قسمتهای کم مقطع (بازو – ران) گرمای زیادی بوجود میآید. این گرماعضلات محلی را فاسد کرده و ماده رنگی عضله (میگلوبین) فاسد شده و وارد جریان خونمیشود، که اگر از حد معینی در خون تجاوز نماید،کلیههامسموم شده و شخص پس از چند روز بهعلتمسمومیتمیمیرد.
تاثیر روی قلب
ابتدا ضربانهای بی موقع (غیر عادی و ناهماهنگ) پیدا میشود،بعد رستمهایی مضاعف یا چهار برابر تولید میگردد و گاهی تعداد ضربانها تا هشت برابرضربانهای طبیعی میرسد. پس از آنقلب به رعشه یا لرزش بطنمیافتد، که هر گاه لرزش بطن پیدا شود، خطرات برق گرفتگی بسیار زیاد بوده و ممکناست منجر به از کار افتادن قلب ، تنفس ، نفروز و مرگ گردد (نفروز ناراحتی کلیویاست، این بیماری سبب ازدیاداوره در خون شده وعوارض زیادی را سبب میگردد).