روستای پرگوخلخال
الف: شناسایی محیط جغرافیایی
– هویت روستا
روستای پرگو در فاصله ۹ کیلومتری جاده پونیک ( سیانه) – گنجگاه در بخص سنجبد غربی خلخال که به شهرستان کوثر تغییر نام یافتند. و در میان دو کوه مرتفع گوننی (مطلع آفتاب) در شرق و قوزنی و مستقل آفتاب در غرب واقع شدهاست و براساس اسناد حدود ماسههای قدیمی این روستا از آبادیهای بسیار کهن منطقه خلخال بودهاست.
آشنایی با منطقه خلخال
خلخال یکی از شهرستانهای استان اردبیل میباشد که در دامنه غربی کوههای تالش واقع شدهاست.
خلخال از گذشتههای دور مکان علم ودانش بودهاست بطوری که شاعری نامآور« رشیدالدین اخسیکتی» که خود از اهالی ماوراء النهر بوده برای زیارت اهل علم به این شهر میآید و آنچنان شیفته محیط علمی این شهر میشود که برای مدتی مساکن این دیار میگردد. درکتاب «حدودالعالم» و مراصد« اطلاع» که در سدههای آغازین هجری نوشتهشده از خلخال با نامهای «خوند» و «خونج» یاد شده که در آن هنگام حاکم شهرنشین بودهاست بعدها« فیروزآباد» که برفراز تپه« پردلیس» بناشده بود مرکز حاکم نشین خلخال میشود و بعد از آن نیز« هروآباد» مرکزیت این منطقه را عهدهدار شدهاست که امروز به شهر خلخال معروف است.
در مورد خلخال در« بستان السامه» و« ریاضالسیاحه» نیز آمدهاست که خلخال مکانی نیک و جایی به دل نزدیک است و مردمانش از متاع حسن و علم برخوردارند و عموم مردم آن در میهماننوازی معروف و در دلیری تیراندازی و چابکی بینظیرند.
هرودوت – مورخ یونانی – مینویسد خلخال ولایتی است که شهر« هراوان» در دامنه کوه« ازنوان» در آن شهر واقع شده و « بردههور» در آن میباشد.
درباره وجه تسمیه دارالمرزین خلخال نیز عقیده بر این است که چون از دیرباز زنان و دختران این دیار مچ پاهای خود را با حلقههایی از سیم و زر میآراستهاند بنابراین واژه خلخال براین سرزمین اطلاق شدهاست.
ناهمواریها آب و هوا
روستای پرکوه در اتفاع ۱۹۸۰ متری از سطح آبهای آزاد و در میان دو کوه گونئی و قوزنی بنا شدهاست که ارتفاع کوههای این منطقه درنهایت ۲۰۴۶ متر است. و همین امر باعث گردیده که این منطقه دارای آب و هوائی کوهستانی باشد. این منطقه دو نوع باد بارانآور میوزد که عبارتند از:
۱- بادهای بارانآور مدیترانه که از مبدأ آن دریای مدیترانه میباشد و از غرب میوزد ۲- بادهای بارانآور غربی که مبدأ وزش آن اقیانوس اطلس میباشد فصل وزش این بادها زمستان است و به همین علت در این منطقه زمستانهای بسیار سرد و پربرف دیده میشود که گاهی ارتفاع برف به ۱ تا ۱۱ متر میرسیده بگونهای که مردم از روی بامها رفت و آمد میکردهاند.
اما در فصل تابستان به علت عدم وزش بادهای بارانآور بارندگی چندانی وجود ندارد و به علت تفاوت از میزان رطوبت و بارندگی تابستان و زمستان این منطقه تفاوت دمای دو فصل نیز بسیار محسوس میباشد بگونهای که در بعضی از تابستانها این منطقه به علت عدم بارش وابستگی اقتصادی و معیشتی به کشت دیم دچار خشکسالی و نابودی مزارع میگردد.
منابع آب
منابع آب این روستا شامل دو بخش از منابع زیرزمنیی( چشمهها)۲- آبهای جاری
میباشد که رود برگیجاق( رود پرگو) از کنار این روستا گذشته و در نزدیک روستای
گنجگاه به رود سنگورچای پیوسته و در نهایت به رود قزلاوزن سرازیر میشود.
چشمههای این روستا که در فواصل دور و نزدیک اطراف این روستا واقع شدهاند عبارتند از: سدیوقبلاغ( چشمهسرد) که سرمای آن به حدی است که حتی در تابستان نیز نمیتوان پیش از چند ثانیه دست را در آب نگاه داشت چاببلاغ( چشمهرود) که آب آن به رود برگیچای میریزد. داشبلاغ( چشمهسنگی) کورجابلاع
و رود تسمهبلاغ که در روستای قدیم ابراهیمآباد واقع شده و آب روستا به وسیله لولهکشی به روستا منتقل میشود.