اجوف
اجوف
ب-مضارع
– در تمامی چهارده صیغه، حرف عله حرکتش را به حرف ما قبل می دهد اعلال
| یقول یقولیقولان یقولان
یقولون یقولون تقول تقول تقولان تقولان ۶)یقولن یقولن یقلن تقول تقول تقولان تقولان تقؤلون تقولون تقولین تقولین تقولان تقولان ۱۲)تقولن تقولن تقلن اقول اقول نقول نقول
|
بر اساس اصل اول حرف عله متحرک که حرف قبلی اش ساکن است، حرکتس به حرف قبل منتقل می شود و خودش ساکن می شودیقول یقولاجوف یائی نیز در تمامی صیغه ها به همین صورت است. یبیع یبیع در دو صیغه «۶ و ۱۲» نیز بعد از اعلال به اسکان حالت التقای ساکنین ۶)یقولن یقولن یقلن ۱۲)تقولن تقولن تقلن اجوف یائی نیز به همین صورت می باشد. ۶)یبیعن یبیعن یبیعن ۱۲)تبیعن تبیعن تبعن
|
نکته: مضارع اجوف در صیغه های پنجگانه[۱](۱-۴-۷-۱۳-۱۴) اگر به هر دلیلی مجزوم شوند (امر، نهی، لم…) دچار التقای ساکنین می شوند به همین دلیل حرف عله حذف می‌شود.
۷-تقول قول قل[۲] ۱-یقول لایقول لایقل
۷-تبیع بیع بع ۱۳-ابیع لم ابیع لم ابع
تمرین(۴۰)
الف)چهارده صیغه مضارع «یبع » را صرف کنید همراه با شش صیغه امر مخاطب آن.
ب)صیغه ۱ مضارع فعل های اجوف زیر را بنویسید. (با توجه به حرکت عین الفعل آن‌ها) و معانی آن ها را یاد بگیرید.
«قال-عاد-فاز- ذاق- کان- تاب- راح-مات ( ُ )/ باع-سار-جاء-عاش- لاق ( ِ )»
ج)فعل های زیر را مجزوم کنید.
تعود : اقول : نسیر : تخاف
تعود، تکون، تنوب ( ُ )/ تسیر، تعیش ( ِ )
ناقص:دعو یدعو (دعا-یدعو)/ رمی یرمی (رمی- یرمی)
نکته مهم: در فعل معتل ناقص هرگاه حرف عله به ضمیر متصل «و» و «یـ» برسد (یعنی کنار هم قرار گیرند) حرف عله باید حذف شود
[۱] -مهمترین ویژگی صیغه های پنجگانه (۱-۴-۷-۱۳-۱۴) این است که ضمیر متصل مرفوعی (بارز) ندارند.
[۲] -امر مخاطب از اجوف (قول) به ترتیب عبارتست از «قل-قولا-قولوا-قولی- قولا- قلن»
رز
اجوف
ب-مضارع
– در تمامی چهارده صیغه، حرف عله حرکتش را به حرف ما قبل می دهد اعلال
یقول یقول
یقولان یقولان
یقولون یقولون
تقول تقول
تقولان تقولان
۶)یقولن یقولن یقلن
تقول تقول
تقولان تقولان
تقؤلون تقولون
تقولین تقولین
تقولان تقولان
۱۲)تقولن تقولن تقلن
اقول اقول
نقول نقول
بر اساس اصل اول حرف عله متحرک که حرف قبلی اش ساکن است،
حرکتس به حرف قبل منتقل می شود و خودش ساکن می شود
یقول یقول
اجوف یائی نیز در تمامی صیغه ها به همین صورت است.
یبیع یبیع
در دو صیغه «۶ و ۱۲» نیز بعد از اعلال به اسکان حالت التقای ساکنین
پیش می آید. بنابراین برای از بین بردن التقای ساکنین حرف عله
ساکن حذف می شود.
۶)یقولن یقولن یقلن
۱۲)تقولن تقولن تقلن
اجوف یائی نیز به همین صورت می باشد.
۶)یبیعن یبیعن یبیعن
۱۲)تبیعن تبیعن تبعن
نکته: مضارع اجوف در صیغه های پنجگانه (۱-۴-۷-۱۳-۱۴) اگر به هر دلیلی مجزوم شوند (امر، نهی، لم…) دچار التقای ساکنین می شوند به همین دلیل حرف عله حذف می‌شود.
۷-تقول قول قل ۱-یقول لایقول لایقل
۷-تبیع بیع بع ۱۳-ابیع لم ابیع لم ابع
تمرین(۴۰)
الف)چهارده صیغه مضارع «یبع » را صرف کنید همراه با شش صیغه امر مخاطب آن.
ب)صیغه ۱ مضارع فعل های اجوف زیر را بنویسید. (با توجه به حرکت عین الفعل آن‌ها) و معانی آن ها را یاد بگیرید.
«قال-عاد-فاز- ذاق- کان- تاب- راح-مات ( ُ )/ باع-سار-جاء-عاش- لاق ( ِ )»
ج)فعل های زیر را مجزوم کنید.
تعود : اقول : نسیر : تخاف
تعود، تکون، تنوب ( ُ )/ تسیر، تعیش ( ِ )
ناقص:دعو یدعو (دعا-یدعو)/ رمی یرمی (رمی- یرمی)
نکته مهم: در فعل معتل ناقص هرگاه حرف عله به ضمیر متصل «و» و «یـ» برسد (یعنی کنار هم قرار گیرند) حرف عله باید حذف شود
تحلیل سیستم
مفهوم و کیفیت صلوات