اثر اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم بر شاخص¬های جوانه¬زنی و فعالیت آنزیمی بذر گیاه شیرین بیان
۱-۱- مقدمه
روند رو به افزایش مصرف گیاهان دارویی به عنوان مواد اولیه تولید داروهای گیاهی بدون توسعه روشهای مناسب کاشت و مدیریت برنامهریزی صحیح، پیامدی نگرانکننده یعنی تخریب طبیعت را در برخواهد داشت. تولید گیاهان زراعی و دارویی باید در سطوح زراعی و امثال آن و همچنین تولید و فرآوری صنعتی آنها توسط متخصصان مربوط صورت گیرد و از منابع طبیعی به عنوان الگو و مدل به منظور تولید انبوه مواد دارویی در کشت و صنعت بهره برداری گردد. بر همین اساس میزان تولید گیاهان دارویی در کشور، در سال ۱۳۸۹، ۸۹۹۶۰۷۰۰ کیلوگرم بوده که در سال ۱۳۹۰ به ۱۲۸۰۴۶۰۰۰ کیلوگرم رسیده و ۳/۴۲ درصد رشد داشته است که نشاندهنده اهمیت تولید گیاهان دارویی در کشور است (بینام، ۱۳۹۰).
گیاه شیرین بیان (Glycyrrhiza giabra L.) نام انگلیسی (Liquoice) تیره (Leguminosa) گیاهی چندساله که ارتفاع ان به ۱تا۲ متر میرسد. ریشه این گیاه درخاکهای شنی با لایههای ضخیم خاک و غنی از ترکیبات کلسیم افزایش به سزایی دارد. شیرین بیان گیاهی نور پسند بوده و در طول رویش به هوای گرم و آفتابی نیاز دارد. این گیاه دما ۶-۲۵ درجه سانتی گراد می روید. pH مناسب برای رشد گیاه ۵/۵ تا ۲/۸ میباشد. دارای ترکیبات با ارزش دارویی است که از مهمترین مواد موثر درشیرین بیان اسیدگلیسیریزیک میباشد. که ۵۰ مرتبه از شکر شیرینتر است. مواد موثره موجود در ریشه شیرین بیان در معالجه زخم اثنی عشر و بیماریهای معده، ریوی و برونشیت موثر است. بذر این گیاه به علت پوسته ضخیم قوه رویشی این گیاهرا کاهش میدهد، پس احتیاج به تیمارههای قبل از کاشت میباشد. خراشدهی و استفاده از پیش تیمارهای مناسب لازم است.